7 اکتبر 2022- محققان دانشگاه اوپسالا با استفاده از تکنیک‌های پیشرفته نشان دادند که متابولیسم در بیماران مبتلا به دیابت نوع 2 و پیش دیابت، بسیار بیشتر از آنچه قبلاً مشخصه شده بود، دچار اختلال می شود و این اختلال در اندام‌های مختلف و بر اساس شدت بیماری متفاوت است.
این مطالعه به رهبری دانشگاه اوپسالا و با همکاری دانشگاه کپنهاگ و کمپانی AstraZeneca انجام و در مجله Cell Reports Medicine منتشر گردید.
معمول ترین تغییرات در افراد مبتلا به دیابت نوع 2 ترشح ناکافی انسولین و کاهش حساسیت به انسولین در اندام های مختلف است. برای بررسی اینکه چه اتفاقی در این اندام‌ها هنگام ابتلا به دیابت نوع 2 می‌افتد، محققان در مطالعه ی کنونی پروتئین‌ها را هم در جزایر سلولی در لوزالمعده که در آن انسولین تولید می‌شود و هم در بافت‌های اصلی که انسولین روی آنها اثر می‌کند، یعنی کبد، ماهیچه های اسکلتی، چربی و خون بررسی کردند.
محققان پروتئین‌های موجود در نمونه‌های افراد مبتلا به دیابت نوع 2، پیش دیابت( مرحله قبل از ابتلا به دیابت نوع 2) و بدون دیابت را با هم مقایسه نمودند. نتایج، اختلالات بسیار بیشتری را در مسیرهای متابولیک نسبت به آنچه قبلاً شناخته شده بود، نشان داد. همچنین بین تغییرات و مراحل مختلف بیماری همبستگی وجود داشت.
پروفسور Claes Wadelius، هماهنگ کننده ی این مطالعه، گفت: ما پروتئین های زیادی را که در بافت‌های افراد در مراحل مختلف بیماری، بالاتر یا پایین‌تر از حد طبیعی بودند، شناسایی کردیم. در پروتئین های افراد مبتلا به پیش دیابت تغییرات عمده‌ای دیده شد که با التهاب، انعقاد و سیستم ایمنی در جزایر پانکراس مرتبط بودند. در دیابت کاملاً توسعه یافته، ناهنجاری های گسترده تری وجود دارد، به عنوان مثال در متابولیسم لیپیدها و گلوکز و در تولید انرژی در کبد، ماهیچه ها و چربی ها.
در این مطالعه نمونه‌های بافت جمع‌آوری‌شده از اهداکنندگان در مراحل مختلف بیماری و افراد سالم بررسی گردید. نمونه ها در طرح راهبردی EXODIAB که توسط پروفسور Olle Korsgren دردانشگاه اوپسالا رهبری می شود، جمع آوری شده است.
با استفاده از تکنیک‌های جدید، محققان می‌توانند غلظت هزاران پروتئین را از هر اندام تعیین کنند و بنابراین دیدگاهی از متابولیسم به دست آورند، که قبلاً ممکن نبود.
دکتر کلو دیامانتی که آنالیزها را در دانشگاه اوپسالا انجام داده است، گفت: تکنیک‌های اندازه‌گیری پروتئین‌ها در سال‌های اخیر به سرعت تکامل یافته اند و همکاران ما در دانشگاه کپنهاگ، استادیار مارکو کاوالی و پروفسور یان اریکسون که رهبران جهانی در این زمینه هستند، در این مطالعه ما را یاری دادند.
به طور خلاصه، یافته های این تحقیق نشان می دهد که متابولیسم در مسیرهای مختلف در اندام های مورد بررسی و در مراحل مختلف بیماری دچار اختلال شدیدی می شود. این داده‌ها به مکانیسم‌های بالقوه ی علت بیماری اشاره می‌کنند که می‌توانند در جستجوی راه‌های جدید پیشگیری یا درمان دیابت نوع 2 بیشتر مورد بررسی قرار گیرند.
پرفسور یان اریکسون، متخصص دیابت بالینی، گفت: نتایج ما ممکن است از توسعه آزمایش‌های ساده‌ای حمایت کند که می‌تواند افراد در معرض خطر بالای دیابت و عوارض آن را شناسایی کرده و همچنین به یافتن بهترین نوع مداخله برای هر فرد کمک کند.
منبع:
https://www.sciencedaily.com/releases/2022/10/221007112100.htm